DESPOTOVAC - Preglasna samo voda sa potoka
Objavljeno: 30-March-2015
U poseti jedinstvenom rezervatu bukve u Srbiji, kod Despotovca, gde ljudska noga nije kročila. Na 35 hektara nalaze se i stabla bukve stara i po 300 leta.U besprekornom miru i tišini, daleko od očiju ljudi samuju stabla bukve na površini od 35 hektara u jedinoj prašumi u Srbiji pokrivenoj ovim drvetom.
Ljudi retko kroče u ovaj zaštićeni rezervat, a njegovi jedini stanovnici tokom cele godine su srna, vuk i divlja svinja, dok među pticama gospodari orao.
Retki posetioci, većinom ljubitelji prirode i berači pečurki i lekovitog bilja, sudeći prema upozorenju na ulazu u Vinatovaču, ovu prašumu mogu da razgledaju jedino sa kraka šumskog puta koji od Despotovca, preko Beljanice vodi prema Boru.
Granicu šume, koja je pod zaštitom, omeđava planinski potok koji je posle topljenja snega veoma izdašan, a leti skoro presušuje. Zimi i u proleće, pre nego što se priroda sasvim probudi i šuma olista vidi se prava slika prašume, sa stablima bukve koja su pala i polako nestaju, ili ona koja umiru uspravno, kao i njihovim mladim naslednicima, te debelim "tepisima" višegodišnjeg lišća i poneke biljne vrste.
- Kretanje prašumom je zabranjeno, a nije dozvoljeno ni da se sa mesta pada pomeraju stabla bukve na kraju svog veka. Gde drvo padne, tu ostaje do potpunog raspadanja - kaže Siniša Milenković, tehnički direktor "Južnog Kučaja", u sastavu "Srbijašuma", i dodaje kako rezervat jedino posećuju studenti beogradskog Šumarskog fakulteta, u sklopu nastave.
Svojevremeno je, kako saznajemo, na predlog Živojina Milina, profesora ovog fakulteta, Vinatovača proglašena za zaštićeni rezervat bukve, odnosno za prašumu, i objašnjava da je njena površina od 35 hektara na nadmorskoj visini između 620 i 840 metara, kao i da stabla bukve dosežu visinu i do 50 metara. Zvanično, Vinatovača je za prašumu proglašena 1954. godine.
ASFALTNI PUT
PRAŠUMA Vinatovača nalazi se na 32. kilometru makadamskog puta Despotovac - Bor, udaljena je petnaestak kilometara od vodopada Veliki buk i prirodnog dobra Lisine. Do Lisina puta je asfaltiran, a preostalih 50 kilometara decenijama je "u planovima" za - modernizaciju. Novi put "otvorio" bi velike turističke mogućnosti beljaničkog kraja i skratio saobraćajnicu od Bora do Beograda za 50-ak kilometara.
